Blog 1: Emoties en Gevoelens
In ons dagelijks leven worden we constant beïnvloed door wat we voelen. Emoties kunnen ons overweldigen, terwijl gevoelens ons juist richting kunnen geven. Maar wat is het verschil tussen de twee? En hoe kun je er in de praktijk mee omgaan, zodat je meer balans en helderheid in jezelf vindt? In deze blog leg ik uit wat emoties en gevoelens zijn, en hoe je ze beter kunt begrijpen en hanteren. Ik deel ook twee praktijkvoorbeelden van cliënten die hiermee aan de slag zijn gegaan. De namen zijn gefingeerd om hun privacy te waarborgen, maar de cliënten hebben toestemming gegeven om hun verhaal te delen.
Het verschil tussen emoties en gevoelens
Emoties
Emoties zijn krachtige reacties op iets wat je raakt, maar wat je niet altijd volledig begrijpt. Ze zijn intens en manifesteren zich vaak in je lichaam: een brok in je keel, een kloppend hart of spanning in je maag. Denk aan boosheid, angst, frustratie of verdriet. Deze reacties worden vaak getriggerd door gebeurtenissen of mensen om je heen.
Emoties hebben de neiging om je mee te slepen. Ze kunnen je uit je rust en helderheid halen en je laten reageren vanuit onmacht of frustratie. Maar onder elke emotie zit een boodschap – een uitnodiging om beter te begrijpen wat er in jou speelt.
Gevoelens
Gevoelens zijn subtieler en komen voort uit een diepere laag in jezelf. Ze zijn minder intens en hebben geen duidelijke fysieke uiting zoals emoties dat hebben. Gevoelens kun je ervaren als een stille zekerheid, een intuïtief weten of een moment van vreugde zonder duidelijke aanleiding. Ze komen vaak naar boven wanneer je de ruimte hebt om stil te zijn en te luisteren naar wat er binnenin je leeft.
Het verschil tussen emoties en gevoelens is belangrijk, omdat emoties je vaak uit balans brengen, terwijl gevoelens je dichter bij jezelf brengen. Door eerst je emoties te leren hanteren, kun je beter naar je gevoelens luisteren en handelen vanuit wat echt goed voor jou is.
Twee voorbeelden uit de praktijk
Om te laten zien hoe dit verschil zich uit in het dagelijks leven, deel ik twee voorbeelden van cliënten met verschillende vraagstukken. De namen van de cliënten zijn gefingeerd om hun privacy te beschermen, maar zij hebben toestemming gegeven om hun verhalen te delen.
Cliënt 1: Lisa – Overweldigd door emoties
Lisa, een vrouw van 38, kwam bij me omdat ze het gevoel had vast te lopen in haar werk en privéleven. Kleine opmerkingen van collega’s konden haar volledig uit balans brengen. Thuis trok ze zich vaak terug en voelde ze zich schuldig tegenover haar gezin. Lisa omschreef zichzelf als een “emotioneel wrak” en wist niet meer hoe ze haar emoties moest beheersen.
In de praktijk:
We onderzochten samen waar haar emoties vandaan kwamen. Lisa ontdekte dat haar boosheid en verdriet vaak voortkwamen uit een oude angst om niet goed genoeg te zijn, een gevoel dat al in haar jeugd was ontstaan door een kritische ouder. Deze oude pijn werd op haar werk steeds opnieuw getriggerd door feedback van haar leidinggevende.
Ik leerde Lisa hoe ze haar emoties kon erkennen zonder erin te verdrinken. Ze oefende om stil te staan bij wat ze voelde, bijvoorbeeld door te zeggen: “Ik voel boosheid in mijn borst, en dat is oké.” Hierdoor kreeg ze meer controle over haar reacties. Langzaam werd het duidelijk dat haar emoties een onderliggend verlangen naar erkenning en verbinding blootlegden. Door deze inzichten kon ze haar emoties beter loslaten en vanuit rust en helderheid reageren op haar werk en thuis.
Cliënt 2: Thomas – Geen contact met zijn gevoel
Thomas, 41 jaar, worstelde met zichtbaarheid op zijn werk. Hij kreeg vaak te horen dat hij te onzichtbaar was in vergaderingen en zich niet genoeg uitsprak. Hij vertelde me dat hij vaak niets voelde of wist wat hij moest zeggen. “Het is alsof ik leeg ben,” zei hij. Dit probleem beperkte hem niet alleen op zijn werk, maar ook in sociale situaties.
In de praktijk:
Tijdens onze sessies bleek dat Thomas moeite had om contact te maken met zijn gevoelens. Hij groeide op in een gezin waarin emoties nauwelijks ruimte kregen en leerde al jong om zich te richten op prestaties en controle. Hierdoor had hij zichzelf afgesloten van zijn eigen gevoel.
We begonnen met eenvoudige oefeningen om hem te helpen contact te maken met wat hij voelde. Na een vergadering vroeg hij zichzelf bijvoorbeeld: “Wat vond ik hiervan? Wat voel ik erbij?” In het begin vond hij dit lastig, maar na verloop van tijd begon hij signalen te herkennen, zoals onrust of opluchting.
Daarnaast oefenden we met het doorbreken van zijn angst om zich uit te spreken. Door rollenspellen en kleine stappen leerde hij zijn mening te delen, ook al voelde hij zich onzeker. Hij ontdekte dat zijn woorden niet perfect hoefden te zijn, zolang hij maar eerlijk was. Dit gaf hem zelfvertrouwen en maakte hem zichtbaarder, zowel op het werk als in sociale situaties.
Praktische tips om met emoties en gevoelens om te gaan
1. Stop en voel
Wanneer een emotie je overneemt, pauzeer even. Voel wat er gebeurt in je lichaam en waar je het voelt. Door dit bewust te doen, krijg je meer grip op de situatie.
2. Geef ruimte
Onderdruk je emoties niet, maar laat ze er zijn. Zeg bijvoorbeeld tegen jezelf: “Ik voel me boos, en dat mag.” Alleen al het erkennen van je emotie helpt om het minder intens te maken.
3. Vraag naar de boodschap
Elke emotie vertelt je iets. Vraag jezelf af: “Wat maakt dat ik dit voel? Wat wil deze emotie me duidelijk maken?”
4. Laat los wat je niet nodig hebt
Niet alles hoeft opgelost te worden. Soms is het voldoende om je emotie te voelen en daarna los te laten, bijvoorbeeld door diep adem te halen, te wandelen of met iemand te praten.
5. Maak ruimte voor je gevoel
Wanneer je emoties hebt verwerkt, ontstaat er ruimte om naar je gevoel te luisteren. Gevoelens wijzen je vaak een richting of geven je intuïtief inzicht. Neem de tijd om hiernaar te luisteren, vooral bij belangrijke keuzes.
De kracht van innerlijke balans
Lisa en Thomas laten zien dat het mogelijk is om beter met emoties om te gaan en meer te vertrouwen op je gevoel. Dit vraagt oefening en eerlijkheid naar jezelf, maar het mooie is dat iedereen dit kan leren.
Hoe zit dat bij jou? Misschien herken je jezelf in een van deze verhalen, of voel je ergens dat het tijd is om naar binnen te kijken. Wat jouw situatie ook is, weet dat je de kracht hebt om stappen te zetten – op jouw manier en in jouw tempo.