Blog 2: Het belang van gezien en erkend worden

In systemisch werk speelt het thema getuigenissen een grote rol. Het gaat daarbij om meer dan het uitspreken van woorden; het gaat om gezien en erkend worden in wat je hebt meegemaakt, zowel door jezelf als door anderen. Een getuigenis geeft ruimte aan wat is gebeurd en kan helend werken, vooral als het wordt ontvangen zonder oordeel. In deze blog wil ik je meenemen in het belang van getuigenissen en hoe deze kunnen bijdragen aan heling en verbinding, geïllustreerd met twee praktijkvoorbeelden.

Wat betekent getuigenis in systemisch werk?

Een getuigenis gaat over het zichtbaar maken van dat wat misschien lange tijd verborgen is geweest. Dit kan een ervaring zijn, een gevoel, of een pijn die niet gezien of erkend werd. In systemisch werk wordt dit vaak verbonden aan generaties: iets wat jouw ouders of grootouders hebben meegemaakt, kan nog steeds doorwerken in jouw leven.

Het proces van getuigenis gaat niet alleen over het vertellen, maar ook over het ontvangen. Wanneer iets wat nooit gezien of erkend is eindelijk zijn plek krijgt, ontstaat er ruimte voor heling. Getuigenissen creëren verbinding – met jezelf, met anderen, en met je familiesysteem.

Praktijkvoorbeeld 1: De last van onuitgesproken leed

Achtergrond:
Martijn, een man van 45, kwam bij me met een onverklaarbaar zwaar gevoel. Hij had een fijn gezin, een goede baan, maar voelde zich vaak somber en beklemd. Tijdens onze gesprekken ontdekte hij dat zijn grootvader in de Tweede Wereldoorlog een traumatische ervaring had doorgemaakt die in het gezin nooit werd besproken. Zijn vader, die als kind opgroeide met een emotioneel afwezige ouder, had dit verdriet onbewust meegekregen en het ongemerkt doorgegeven aan Martijn.

De rol van getuigenis:
Tijdens een opstelling plaatsten we de grootvader in het veld. Martijn stond tegenover hem en zei: “Ik zie jouw pijn. Wat je hebt meegemaakt is vreselijk. Het hoort bij jou, niet bij mij.”Door dit hardop uit te spreken, voelde Martijn de last van zijn schouders vallen. Het erkennen van het leed dat zijn grootvader had meegedragen – en beseffen dat hij dit niet hoefde over te nemen – bracht verlichting.

Het effect:
Na deze sessie vertelde Martijn dat hij zich lichter voelde. Voor het eerst voelde hij dat hij vrij was om zijn eigen leven te leiden, zonder de onzichtbare last van het verleden.

Praktijkvoorbeeld 2: Gezien worden in je eigen pijn

Achtergrond:
Sophie, een vrouw van 38, worstelde al jaren met gevoelens van minderwaardigheid. Ze had een dominante moeder gehad die weinig ruimte liet voor Sophie’s eigen gevoelens. Tijdens onze gesprekken vertelde ze hoe ze zich als kind nooit gehoord voelde, en hoe deze dynamiek haar nog steeds belemmerde in haar relaties en werk.

De rol van getuigenis:
In een opstelling nodigde ik Sophie uit om haar innerlijke kind in het veld te plaatsen. Sophie keek naar dat jonge meisje en zei: “Ik zie je. Ik hoor je. Je bent goed zoals je bent.” Het was een emotioneel moment, omdat Sophie voor het eerst erkende wat ze als kind nodig had gehad.

Het effect:
Na de sessie vertelde Sophie dat ze voor het eerst het gevoel had dat ze zichzelf écht zag en accepteerde. Haar relaties met anderen veranderden; ze durfde vaker haar mening te uiten en merkte dat ze minder behoefte had aan goedkeuring van anderen.

Waarom is getuigenis zo belangrijk?

1. Het brengt erkenning: Door iets wat verborgen of onbesproken bleef naar de oppervlakte te brengen, geef je het een plek. Dit kan gaan om je eigen ervaringen, of om die van vorige generaties.

2. Het bevrijdt: Vaak dragen we lasten die niet van ons zijn. Door deze te erkennen en terug te geven, ontstaat er ruimte om je eigen leven te leiden.

3. Het creëert verbinding: Getuigenissen brengen verbinding tussen mensen, maar ook binnen jezelf. Het helpt om delen van jezelf te omarmen die je misschien lange tijd hebt genegeerd.

Hoe kun je hiermee aan de slag?

1. Sta stil bij je familieverhalen: Zijn er onbesproken thema’s in jouw familie? Misschien merk je dat er een bepaald patroon is dat steeds terugkomt. Door dit te onderzoeken, kun je ontdekken wat er speelt.

2. Maak ruimte voor je eigen verhaal: Wat heb jij meegemaakt dat nog niet volledig gezien is? Schrijf erover, praat erover, of zoek begeleiding om dit verder te onderzoeken.

3. Wees getuige voor een ander: Soms kun je voor iemand anders een verschil maken door simpelweg aanwezig te zijn en te luisteren, zonder te oordelen of te adviseren.

Getuigenissen brengen niet alleen heling voor jezelf, maar ook voor de generaties voor en na jou. Door het verleden te erkennen en een plek te geven, kun je vrijer en lichter leven. Wat mag er in jouw leven gezien en erkend worden?